Quervain

Wat is morbus Quervain
Bij Morbus Quervain of het syndroom van Quervain is er sprake van een ontsteking van de peesschede en/of de pezen aan de duimzijde van de pols. De strekpezen aan de bovenzijde van de pols lopen door verschillende, van elkaar gescheiden ruimtes (peesscheden), die sterkpeescompartimenten worden genoemd. Deze compartimenten zijn aan de binnenzijde bekleed met een slijmvlieslaag zodat pezen makkelijk door het compartiment kunnen glijden. De pezen die aangedaan zijn bij Quervain lopen door het eerste strekpeescompartiment. Het betreft een tweetal pezen (de abductor pollicis brevis en de extensor pollicis brevis) welke vanaf de elleboog via de buitenzijde van de onderarm richting de duimbasis lopen waar ze aanhechten.

Klachten
Er is sprake van pijn aan de duimzijde van de pols met name bij het buigen en strekken van de duim en kantelen van de pols. De pijn kan geleidelijk of vrij acuut zijn ontstaan. Wanneer de klachten niet worden behandeld breidt de pijn zich vaak uit richting de onderarm. Bij ernstige klachten kan er sprake zijn van plaatselijke verdikking en zelfs een hokkende beweging van de duim.
De diagnose wordt vaak gesteld door de proef van Finkelstein uit te voeren. Hierbij wordt de duim gebogen in de handpalm gelegd, wordt er een vuist gemaakt door de vingers gebogen over de duim te leggen en wordt de pols richting de pinkzijde gekanteld. Wanneer bij deze beweging maximale pijn optreedt aan de duimzijde van de pols is de proef positief en de kans dat er sprake is van Quervain zeer groot.

Oorzaak
Het wordt veroorzaakt door een ontsteking van de pezen en/of peesschede (of in vaktermen stenoserende tenosynovitis) van het eerste strekpeescompartiment meestal tengevolge van repeterende bewegingen van de duim/pols. Vaak is er sprake van een (tijdelijke) overbelasting zoals bijvoorbeeld schilderen van een huis en vasthouden van een baby. Door de ontstekingsreactie ontstaat er plaatselijk een verdikking van de bekledende binnenlaag van de peeskoker en/of zwelling van de pezen. Hierdoor wordt de ruimte die het compartiment biedt relatief te klein voor de pezen waardoor deze niet meer soepel kunnen glijden. Dit leidt weer tot extra irritatie waardoor nog meer zwelling optreedt en dus een vicieuze cirkel in gang wordt gezet.

Behandeling
Het doel van de behandeling is het doorbreken van de vicieuze cirkel en de zwelling te verminderen. In eerste instantie zal getracht worden niet chirurgisch in te grijpen. Hierbij richt de therapie zich op het verminderen van de ontstekingsreactie door middel van medicijnen (ontstekingsremmers), het geven van rust door het dragen van een spalk (3-6 weken) en/of een injectie met corticosteroïden ter plaatse van het eerste compartiment.
Bij onvoldoende resultaat of langdurig bestaan wordt er meestal gekozen voor een chirurgische ingreep waarmee het eerste compartiment (omhullende peeskoker) wordt verruimd.
De operatie wordt meestal verricht onder plaatselijke verdoving middels een injectie ter plaatse van de (kleine) huid snede. Het eerste compartiment wordt geopend aan de bovenzijde zodat de pezen weer de ruimte krijgen om soepel op en neer te glijden. Hierdoor zal na verloop van tijd ook de ontstekingsreactie en daarmee de zwelling verminderen en uiteindelijk verdwijnen.

Complicatie
Complicaties treden niet vaak op, maar een operatie aan de hand en pols kan gecompliceerd worden door een nabloeding, infectie, koude-intolerantie en het ontwikkelen van vegetatieve ontregeling (zie vegetatieve ontregeling). Specifiek voor Quervain geldt dat door de huidsnede een oppervlakkig verlopende gevoelszenuw kan worden beschadigd waardoor het gevoel aan de buitenzijde van de duim sterk kan verminderen. Tevens kan daar waar de zenuw is beschadigd een zeer pijnlijke plek ontstaan bij aanraking (neuroompijn). Na het openen van het eerste compartiment bestaat er tevens een kleine kans dat de pezen tijdens het op en neer glijden uit het compartiment luxeren. Dit kan op zijn beurt op weer tot pijnklachten leiden. Een injectie met corticosteroïden kan leiden tot het knappen van de pezen. Gelukkig komen deze complicaties zelden voor.

Nabehandeling
U krijgt kortdurend een drukverband. Het is namelijk belangrijk dat u de duim en pols regelmatig buigt en strekt na de operatie om littekenvorming rondom de pezen zoveel mogelijk te voorkomen. Na twee weken is de wond genezen en de hand en pols kunnen weer volledig worden gebruikt. Wel wordt geadviseerd de repeterende uitlokkende bewegingen nog enkele weken zoveel mogelijk te doseren of vermijden. Gezien de vaak heftige ontstekingsreactie kan het soms maanden duren voordat de klachten geheel zijn verdwenen.